Triều đại và chứng thực Merneferre_Ay

Đồ vật hình bọ hung bằng đá steatite được tráng men xanh của Merneferre Ay, Bảo tàng Anh.[9]

Vì là một vị vua thuộc giai đoạn giữa vương triều thứ 13, cho nên Merneferre Ay đã cai trị miền Trung và Thượng Ai Cập đồng thời với vương triều thứ 14, mà vốn kiểm soát ít nhất là khu vực miền Đông châu thổ sông Nile. Các nhà Ai Cập học như Kim Ryholt và Darrell Baker cho rằng Mernferre đã cướp ngôi vua của Wahibre Ibiau.[1][5] Kết luận này của họ dựa trên căn cứ đó là sự thiếu vắng hoàn toàn của filiative nomina, mà nhắc đến tên của người cha trên các đồ vật được quy cho thuộc về ông.[1] Họ tin rằng nếu điều này sảy ra thì người cha của ông phải là một pharaon, và quả thực nhiều vị vua của vương triều thứ 13 đã sử dụng filiative nomina. Có ít thông tin được biết đến về những người vợ của Ay, ông có thể đã cưới Ineni, những đồ vật hình bọ hung của bà có sự giống nhau về phong cách nghệ thuật với của Ay.[1]

Chứng thực

Merneferre Ay được chứng thực rõ ràng; không ít hơn 62 con dấu bọ hung và một con dấu trụ lăn[10] có mang tên của ông được biết tới, 51 cái trong số đó không rõ nguồn gốc xuất xứ[5][11][12] Trong số những con dấu bọ hung còn lại, ba trong số đó đến từ Hạ Ai Cập, chính xác hơn thì một đến từ Bubastis và hai đến từ Heliopolis.[1][5] Những con dấu bọ hung có nguồn gốc rõ ràng thì đến từ Abydos, CoptosLisht, tất cả những địa điểm này đều nằm ở miền Trung và Thượng Ai Cập. Những chứng thực khác của Ay bao gồm một bình cầu bằng đá vỏ chai ngày nay nằm tại bảo tàng nghệ thuật Metropolitan,[13] một quả cầu dành tặng cho thần Sobek,[14] một khối đá vôi có khắc chữ, một phần của khối rầm đỡ được phát hiện vào năm 1908 bởi Georges LegrainKarnak và một khối mũ đá hình chóp.[5][15][16]

Khối Mũ đá hình chóp được cảnh sát Ai Cập tịch thu từ những kẻ trộm mộ vào năm 1911 tại Faqus, gần thành phố Avaris cổ đại. Nó được khắc với tên của Ay và miêu tả ông đang dâng lễ vật cho thần Horus "Chúa tể của bầu trời", chứng minh rằng một kim tự tháp đã xây dựng cho ông trong suốt triều đại lâu dài của ông.[16][17] Khối mũ đá hình chóp này có lẽ đã được những kẻ trộm mộ phát hiện tại Khatana ngày nay, vốn là một phần của thành phố Avaris cổ đại (ngày nay là Qantir),điều này là quan trọng bởi vì nó dường như là kinh đô của vương triều thư 14 vào thời kỳ của Ay. Các nhà Ai Cập học tin rằng khối mũ đá hình chóp này thực tế có nguồn gốc từ Memphis, nằm tại khu nghĩa trang mà có kim tự tháp của Ay. Do đó, điều này gợi ý rằng kim tự tháp này đã bị cướp phá vào thời điểm người Hyksos xâm lược vào khoảng năm 1650 TCN và khối mũ đá hình chóp đã được đưa tới Avaris vào thời điểm này.[1][5] Điều này được chứng minh bởi "văn bản bị hư hỏng trên khối mũ đá hình chóp [mà] ban đầu cầu khẩn bốn vị thần", hai trong số đó là Ptah và Re-Horus (thay thế Ra-Horakhty). Sự thờ cúng những vị thần này có nguồn gốc là từ khu nghĩa trang Memphis, không phải là ở Avaris.[1] Những hiện vật khác có cùng chung số phận bao gồm hai bức tượng khổng lồ của vị vua vương triều thứ 13 là Imyremeshaw.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Merneferre_Ay http://www.ifao.egnet.net/bifao/b?fic=Bifao063_art... http://www.jstor.org/stable/505957 http://www.metmuseum.org/collection/the-collection... http://www.metmuseum.org/collection/the-collection... http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk/chronology/2inte... https://books.google.com/books?id=ANRi7cM5ZwsC&pri... https://www.scribd.com/doc/56781350/Ancient-Egypti... https://archive.org/details/annalesduservice09egyp... https://archive.org/details/catalogueofegypt00hall https://web.archive.org/web/20140907190829/http://...